Je bouwt jarenlang een pensioen op bij één of meerdere werkgevers. Jouw inleg wordt maandelijks van je salaris afgetrokken, je hebt er geen omkijken naar. Dan gaat je privéleven opeens niet meer zoals het gaan moet; er hangt een scheiding in de lucht. Hoe gaat dat dan: pensioen en een scheiding?

Wie gaat scheiden heeft recht op de helft van het pensioen van de partner. Althans, over dat deel van het pensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. Dat geldt over en weer, ook al heeft de één een klein pensioen en de ander een flink pensioen. Eerlijk delen, verevening heet dat. Let wel, dat geldt alleen voor pensioenen. Niet voor lijfrentepolissen en andere potjes voor na je pensionering. Een pensioen is datgene wat (collectief) is geregeld binnen een bedrijf, het is een kwestie tussen werkgever en werknemer.

Zo’n ‘verevening’ is je wettelijk recht, maar moet wel binnen twee jaar na de officiële scheiding zijn geregeld. Anja van Ree, bemiddelaar bij Zorgeloosch: “Mensen hebben vaak geen flauw idee hoe dat soort zaken moeten worden geregeld. Wij kunnen die pensioenverevening niet regelen. We kunnen de partners er wel op wijzen dat ze tijdig de benodigde papieren invullen en inleveren. Dan gaat later, als de pensioenleeftijd daar is, alles vanzelf.”

Exen die na tien jaar echtscheiding nog steeds niet weten waar ze later aan toe zijn, het komt vaker voor dan je denkt. Je ex-partner hoeft niet eens kwaadwillend te zijn, maar is er kennelijk niet aan toegekomen om het pensioen bij de scheiding te regelen. En pensioenfondsen geven geen informatie aan derden, wat logisch is, want die is geen rechthebbende.

Je kunt heel eenvoudig zelf die verevening aanvragen door na de scheiding de formulieren in te vullen en op te sturen naar het pensioenfonds van je ex. Dan weet je zeker dat je op tijd bent. Alleen als je bent/was getrouwd op huwelijkse voorwaarden kan het zijn dat het pensioen is uitgesloten van de verdeling. Al dit soort zaken kun je bespreken bij je scheidingsbemiddelaar.

Bij verevening kun je het gedeelde pensioen terughalen als je ex overlijdt. Je beschikt dan weer over je hele pensioen. Er bestaat ook zoiets als ‘conversie’. Het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen wordt in tweeën gesplitst en ieder beschikt dan over zijn eigen potje. Daarbij is het niet van belang wanneer je ex met pensioen gaat. Een nadeel van conversie is dat als een van de twee exen overlijdt, dat deel van het pensioen ‘weg’ is. Als er inmiddels nieuwe nabestaanden zijn, gaat het pensioen daar naartoe.

“Je kunt niet zeggen wat beter is, verevening of conversie”, aldus Anja van Ree. “Het is erg kort door de bocht om de ene of de andere vorm als ‘beter’ te beschouwen. Dat is voor iedereen verschillend. Ik ben blij dat mensen nu zelf kunnen aangeven wat het beste bij hun situatie past.”

“Tijdens de periode van scheiding vergeten mensen vaak om ook na te denken over de langere termijn. Bij Zorgeloosch proberen we om de stellen te laten nadenken over hun toekomst op middellange en langere termijn. Hoe moet het als we tien jaar verder zijn, twintig jaar verder? Wanneer is het nuttig om alles nog eens opnieuw op een rijtje te zetten? Ook al ga je scheiden, je blijft met elkaar te maken hebben, zeker als er kinderen zijn. Dan is het goed om met elkaar in gesprek te blijven.”

Pensioen en scheiding kunnen een bron van ellende zijn, als de zaken niet zorgvuldig en tijdig worden geregeld. Maar wie zich laat begeleiden door een scheidingsbemiddelaar weet dat het pensioen ook op het ‘boodschappenlijstje’ staat, en dus ter sprake komt en wordt geregeld.

Veel van de ellende komt voort uit onwetendheid over pensioen en scheiding. Een onderzoek van Stichting Pensioenregister begin dit jaar onder gescheiden vrouwen wees uit dat 36% van hen niet wist dat ze bij scheiding iets moeten regelen voor het pensioen. Slechts 30% van de gescheiden vrouwen weet dat een scheiding invloed heeft op het pensioen. En 78% van de vrouwen is tijdens de scheiding niet geholpen bij het regelen van pensioenzaken.

Een telefoontje naar het betreffende pensioenfonds om dingen alsnog voor elkaar te krijgen, loopt vaak vast. Je komt niet bij de juiste persoon terecht, je krijgt alleen te horen wat níet kan, en niet wat er wèl kan, het pensioenfonds wil je niet te woord staan et cetera. Via juridische procedures kun je uiteindelijk wel je recht halen, maar dat kost bloed, zweet en tranen.

Het inschakelen van een scheidingsbemiddelaar heeft veel voordelen. Echt alles wordt besproken en verdeeld en geregeld. Je hebt niet meer het gevoel dat je in je emoties en stormachtige maanden dingen over het hoofd ziet, want daar is de bemiddelaar voor, die alles op een rijtje heeft. Ook je pensioen en scheiding.