Name: Zorgeloosch Scheiden
Rating: 8.7

Zo beperk je de invloed van de scheiding op je kinderen volgens de experts.

Kinderen & Ouderschap - 27 november 2017

De kogel is door de kerk: jullie gaan scheiden. Heftig natuurlijk, niemand trouwt om te scheiden. Nog midden in de emotie, de teleurstelling, maken jullie je zorgen over jullie kind of kinderen. Je gaat niet alleen als geliefden uit elkaar, maar in de ogen van jullie kinderen vooral als ouders. Hoe ga je hiermee om? Waar moet je op letten bij kinderen en hoe zorg je ervoor dat ze hun zorgeloze leventjes voort kunnen zetten? Om je te helpen hebben we een aantal experts en ervaringsdeskundigen gevraagd hun adviezen voor jou als scheidende ouder op een rijtje te zetten.

Sneller scheiden

Ieder jaar maakt een flink aantal kinderen de scheiding van hun ouders mee, namelijk zo’n 70.000. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vroeger langdurige problemen de oorzaak waren voor een scheiding. Tegenwoordig (vanaf eind 20ste eeuw) gaan stellen sneller uit elkaar en om minder extreme redenen: de zogenaamde ‘matig slechte huwelijken’. Dit heeft ook een ander effect op kinderen, omdat zij de scheiding minder snel aan voelen komen en de scheiding dus ook minder begrijpelijk voor hen is. Daar kunnen ze onzeker van worden en ze gaan eerder aan zichzelf twijfelen.

Wat zijn de gevolgen voor kinderen?

Kinderen van gescheiden ouders presteren op alle vlakken minder dan kinderen van gezinnen die intact zijn. De effecten van een scheiding op een kind kunnen nog lang duren. Uit onderzoek blijkt dat kinderen op latere leeftijd bijvoorbeeld het lastiger vinden om emotionele relaties aangaan en vaker zelf scheiden. Hoe beperk je als ouder nu de impact van de scheiding?

Hoe meer veranderingen voor kinderen na een scheiding hoe groter de kans op problemen

Goede communicatie

“Langdurig, ernstig ouderlijk conflict is risicofactor nummer één voor kinderen vòòr, tijdens en na een scheiding”, vertelt Ed Spruijt. Hij is wetenschappelijk scheidingsonderzoeker, auteur van ‘Handboek Scheiden en de Kinderen’ en het boek ‘Twaalf belangen van scheidingskinderen’. Bovendien is hij zelf gescheiden. “Verder blijkt uit onderzoek dat een goede band met de inwonende ouder een belangrijke beschermende factor is om problemen voor scheidingskinderen te voorkomen. En: hoe meer veranderingen voor kinderen na een scheiding hoe groter de kans op problemen. Verder is goede communicatie tussen ouders uitermate belangrijk als na de scheiding wordt gekozen voor co-ouderschap.”

Zorg voor vaste momenten op de dag om te praten met jouw kind

“Wat je aan je kind zou kunnen merken hangt af van de leeftijd en het karakter van het kind”, vertelt Natasja Pullens van praktijk Sketch. Zij is kinder- en oudercoach en intern begeleider in het basisonderwijs. Ze begeleidt kinderen en ouders bij onder andere scheiding. “Soms is het als ouder lastig om de impact van de scheiding in te schatten en wat je kind nodig heeft. Daar komt bij dat veel ouders met hun eigen verwerking bezig zijn. Soms zie je bijvoorbeeld dat kinderen dwars of opstandig worden. Probeer daar als ouder doorheen te kijken. Kinderen zijn soms gefrustreerd en uiten dat op hun eigen manier. Wees begripvol en probeer door het gedrag heen te kijken. Zorg dat een kind zich kan uiten, blijf praten. Neem je daarom voor om vaste momenten te creëren om met jouw kind te praten over hun gevoel. Bijvoorbeeld voor het slapen. Dit zijn tips die ik ouders ook op het hart zou willen drukken:

• Ga er nooit vanuit dat jullie kind wel weet hoeveel je van hem/haar houdt, maar zeg dit regelmatig, en knuffel met elkaar;
• Spreek altijd in positieve bewoordingen over de andere ouder, het zelfbeeld van het kind wordt grotendeels afgeleid van het beeld dat hij van jullie heeft;
• Besef dat je twee rollen hebt en bepaal in welke situatie je welke rol hebt; een ex-partnerrol en een ouderrol;

Lees ook: de gevolgen van een scheiding voor jouw kind
Gevolgen voor kind

Tips van kinderen: de Zorgenvrije dagen

Ieder jaar organiseert Zorgeloosch de kosteloze Zorgenvrije dagen voor kinderen van gescheiden ouders of van ouders die in scheiding liggen. Onder begeleiding van therapeuten en experts hebben de kinderen een zorgeloosch weekend en praten ze met elkaar over de scheiding. Het moment dat ouders vertellen dat ze uit elkaar gaan blijkt grote impact te hebben. Kinderen weten vaak precies waar ze dat hoorden en de details. Wat hun ouders bijvoorbeeld voor kleren aanhadden. We vroegen tijdens deze dagen aan de kinderen om hun belangrijkste tips aan ouders te delen.

• Met stip op 1: Maak geen ruzie waar wij bij zijn!
• Niet liegen.
• Niet irritant doen.
• Luister naar de kinderen.
• Overleg goed met elkaar voordat je het vertelt.
• Blijf rustig.
• Leg alles goed uit.
• Praat niet over de scheiding waar wij bij zijn.

Laat kinderen geen kant kiezen

“De jongeren bij Villa Pinedo leren ouders door de ogen van kinderen naar de scheiding te kijken, zij zijn de adviseurs van de volwassenen, de ervaringsdeskundigen”, vertelt Elise Straver, community manager bij stichting Villa Pinedo. Villa Pinedo is een platform waar kinderen van gescheiden ouders hun ervaringen delen, elkaar adviseren en steunen en volwassenen bewust maken van wat er in hun hoofd en hart omgaat.

“We hebben verschillende projecten. Zo koppelen we bijvoorbeeld kinderen die een scheiding meemaken aan ‘buddy’s’: studenten van sociaal maatschappelijke opleidingen die zelf ook een scheiding hebben meegemaakt. Via een app hebben zij een-op-een contact over de scheiding. Daarnaast kunnen kinderen al hun vragen stellen op het forum die beantwoord worden door een team van 30 jongeren.

Zadel kinderen niet op met de problemen van volwassenen

Wat ik vaak hoor is dat kinderen bereid zijn om het contact te herstellen als het contact met één van de ouders beschadigd is. Ze zijn loyaal naar alle twee, ondanks alles wat er voorgevallen kan zijn. Laat kinderen geen kant kiezen of jullie boodschapper zijn. Wees daar scherp op. Zadel kinderen niet op met de problemen van volwassenen. Op basis van de ervaringen van kinderen is er ook een ‘ open brief’ opgesteld namens de kinderen. Daarin staan deze adviezen:

• Laat ons alsjeblieft geen kant kiezen;
• Maak geen ruzie waar we bij zijn;
• Zeg geen slechte dingen over elkaar tegen ons;
• Geef ons de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie;
• Luister echt naar wat we te zeggen hebben;
• Geef ons de ruimte om van jullie allebei te houden;
• Vergeet niet dat jullie samen voor ons hebben gekozen.- Luister echt naar wat we te zeggen hebben;
• Geef ons de ruimte om van jullie allebei te houden;
• Vergeet niet dat jullie samen voor ons hebben gekozen.

Blijf respectvol

“Via de kinderen blijf je verbonden, of je het nu wilt of niet,” vertelt Helen Bousché, scheidingsbemiddelaar bij Zorgeloosch Scheiden. “Het belangrijkste is om het welzijn van jullie kinderen voorop te stellen. En dat ook samen uit te dragen naar de kinderen. Soms nemen de emoties ten tijde van een scheiding de overhand en is het lastig om als ouder neutraal te blijven in het bijzijn van de kinderen.

Kinderen zijn gevoelig voor de emoties van hun ouders. Ze houden rekening met de emoties van hun ouders. Hierdoor worden zij al snel belast met de volwassen problematiek. Wees als ouders hiervan bewust. Kinderen zouden, ook in een periode van scheiden, onbezorgd in het leven moeten kunnen staan.”

Helen helpt in de afwikkeling van de scheiding maar ook in het vormgeven van respectvol ouderschap zodat jullie na de scheiding vanuit twee verschillende huishoudens de kinderen een onbezorgd leven kunnen meegeven. “Door goede afspraken te maken over hoe jullie samen voor het kind/de kinderen blijven zorgen staan we ook stil bij de verwachting die je van elkaar hebt in het vervullen van de collega-ouderrol zoals die eruit gaat zien na de scheiding”.

Helen Bousché is scheidingsbemiddelaar bij Zorgeloosch Scheiden, Orthopedagogisch opgeleid, en Kindercoach voor kinderen van gescheiden ouders (gecertificeerd KIES coach). Helen heeft jarenlange ervaring in de Jeugdzorg en zet zich in voor een preventieve aanpak om complexe scheidingen (ofwel vechtscheidingen) te voorkomen.