Een vechtscheiding, je zou het je ergste vijand toch nog niet eens toewensen? Tegenwoordig worden kinderen nog steeds te vaak slachtoffer van ruziënde ouders tijdens de scheiding. In extreme gevallen zelfs met een dodelijke afloop. Om deze reden is in de Tweede Kamer in overleg gegaan hoe de hulp bij vechtscheidingen verbeterd kan worden.

Als ouder ben je verantwoordelijk voor de opvoeding en de ontwikkeling van je kind. Dit is ook zo als je gaat scheiden of als je gescheiden bent. Als je het hier niet over eens kan worden, is de rechter verplicht een handje uit te steken. Vorig jaar moest de Raad voor de Kinderbescherming maar liefst voor 5601 kinderen in actie komen. De ouders konden het namelijk niet eens worden over de omgangsregeling, het gezag of de verblijfplaats van de kinderen. Om deze reden moest de rechter een advies geven.

Dat de ouders van 1 op de 10 kinderen het niet eens kan worden en dat de rechter eraan te pas moet komen, is te veel. Om deze reden heeft Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie gevraagd naar nieuwe inzichten aan alle instanties die betrokken zijn bij echtscheidingen. Deze voorstellen zullen dan in de Tweede Kamer worden besproken.

Cees van Leuven, familierechter, geeft aan dat in Nederland een evenwichtige manier van scheiden bestaat. De reden hiervan is vooral de invoering van het ouderschapsplan. Hiervoor kunnen de verschillende belangen van alle partijen worden ingediend. Vanaf 2009 is het verplicht om een ouderschapsplan op te stellen, om te kunnen scheiden.

Uit onderzoek van de WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum) geeft aan dat we qua aantallen op de goede weg zijn. Dit wetenschappelijk onderzoek onderschrijft dat de meerderheid van de Nederlanders op een evenwichtige manier gaat scheiden.

Er zijn verschillende trends te ontdekken in Nederland, wanneer wordt gekeken naar wetenschappelijk ontwikkelingen. We lopen hierin redelijk voorop, alleen Engeland is hierin verder. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat twee moeders het gezag krijgen, samen met de donor. Er is dan dus sprake van drie juridische ouders.

Volgens de rechter Cees van Leuven, heeft het de voorkeur als mensen die willen gaan scheiden een mediator inschakelen. Op deze manier kan je er samen uit proberen te komen. Indien er echter direct advocaten betrokken worden bij de scheiding, heeft het de voorkeur van de rechter om direct de rechter in te schakelen. Als dat laatste zou gebeuren, raad Cees van Leuven aan om de rechter direct de volledige regie te geven. In sommige Nederlandse steden zijn ze hiermee al een proef aan het draaien.

Rechters willen vaak voorkomen dat er emoties worden getoond. Er bestaat een zekere terughoudendheid. Zij kunnen hier namelijk niet mee omgaan. Om deze reden is er behoefte aan een ‘nieuwe categorie rechters’.

Dit zou een familierechter worden. Deze rechter moet ook vaardigheden hebben op het gebied van coaching, naast de benodigde en gedegen juridisch kennis. Van Leuven promoot hiervoor het vragenmodel. Het klassieke feitenonderzoek van de rechter lijkt hier echter totaal niet op, maar het vragenmodel maakt het wel mogelijk om met een hoog tempo het scheidende stel door de zitting te leiden.

Bij de echtscheiding hebben zich afgelopen jaren ook diverse ontwikkelingen afgespeeld. Hier was door de gerechtelijke macht enorm veel behoefte aan. Onder andere mediation bij echtscheidingen kan worden gezien als een zeer goede ontwikkeling.

De uitspraak die de rechter doet, omdat het stel het niet eens kan worden over bijvoorbeeld de zorg, de verblijfplaats of het gezag, is niet altijd een oplossing voor de scheidingscrisis. Om deze reden zijn de rechters vaak blij met mediators, die ervoor zorgen dat scheidende stellen er samen uit kunnen komen. De rechter zal altijd zoeken naar manieren om de scheiding niet op een vechtscheiding uit te laten lopen.

Er zijn verschillende manieren om een scheiding te regelen. Wat de beste manier is, is afhankelijk van hoe het stel dat wilt gaan scheiden in de scheiding staat. Voor mediation bij een scheiding is het bijvoorbeeld belangrijk dat het stel nog wel ‘on speaking terms’ is. Er is nu een belangrijke rol weggelegd voor het parlement. Het parlement moet de minister namelijk overtuigen dat er geld nodig is om de ‘best practices’ op de juiste momenten in te zetten. Onder andere het ouderschapsonderzoek moet doorgaan, omdat er een stagnatie dreigt te ontstaan in verband met de financiering.